[…] 7. Επειδή, κατόπιν των ανωτέρω, η κρίση του Δικαστηρίου είναι η εξής: Η μέριμνα για την δημόσια υγεία αποτελεί συνταγματική υποχρέωση του Κράτους (άρθρο 21 παρ.3 του Συντάγματος), στο πλαίσιο της οποίας η Πολιτεία οφείλει, μεταξύ άλλων, να λαμβάνει τα απαραίτητα μέτρα για την πρόληψη της διάδοσης και την καταπολέμηση μεταδοτικών ασθενειών, οι οποίες συνιστούν σοβαρό κίνδυνο για τη δημόσια υγεία, όπως εν προκειμένω ο κορωνοϊός COVID-19. Στα μέτρα αυτά εντάσσεται και ο αυτοδιαγνωστικός έλεγχος νόσησης (self test) από τον κορωνοϊό COVID-19, o οποίος επιβάλλεται στους μαθητές Λυκείων δύο φορές την εβδομάδα ως προϋπόθεση συμμετοχής τους στη δια ζώσης εκπαιδευτική διαδικασία στο σχολείο τους. Το μέτρο αυτό συνιστά ήπια παρέμβαση στην ελεύθερη ανάπτυξη της προσωπικότητας, στην ιδιωτική ζωή και στη σωματική και ψυχική ακεραιότητα των μαθητών (και πάντως πολύ ηπιότερη από τον υποχρεωτικό εμβολιασμό, ο οποίος, όσον αφορά νήπια και παιδιά προσχολικής ηλικίας, κρίθηκε σύμφωνος με το Σύνταγμα [βλ. ΣτΕ 2387/2020]), δεδομένου ότι συνίσταται σε συλλογή δείγματος ρινικού επιχρίσματος με εισαγωγή στυλεού σε καθένα από τα δύο ρουθούνια της μύτης του μαθητή, σε βάθος έως 2,5 cm (1 ίντσα) από την άκρη του ρουθουνιού και με περιστροφή του στυλεού 5 φορές κατά μήκος του βλενογόννου μέσα στο ρουθούνι, ώστε να καταστεί βέβαιο ότι θα συλλεχθεί τόσο η βλέννα όσο και τα κύτταρα (βλ. υφιστάμενες οδηγίες χρήσης μέσα στη συσκευασία του self test). Η παρέμβαση αυτή είναι συνταγματικώς ανεκτή, εφ’ όσον πληροί τις προϋποθέσεις της αρχής της αναλογικότητας (άρθρο 25 παρ.1 περ. 3 του Συντάγματος), δηλαδή: α) Προβλέπεται από ειδική νομοθεσία (άρθρο 96 του ν. 4790/2021 και την κατ’ εξουσιοδότηση αυτού εκδοθείσα Δ1Α/Γ.Π.οικ.22437/9.4.2021 ΚΥΑ). β) Επιδιώκει σκοπό δημοσίου συμφέροντος, ο οποίος συνίσταται στην προστασία της δημόσιας υγείας και ειδικότερα στην αντιμετώπιση των άμεσων κινδύνων από τη διάδοση της μεταδοτικής νόσου του κορωνοϊού COVID 19 κατά τη λειτουργία των σχολικών μονάδων. γ) Είναι κατάλληλη (πρόσφορη) για την πραγματοποίηση του επιδιωκόμενου σκοπού, σύμφωνα με την από 7-4-2021 γνώμη της Εθνικής Επιτροπής Προστασίας της Δημόσιας Υγείας έναντι του κορωνοϊού COVID-19 (που αναφέρεται στο προοίμιο της προαναφερθείσας ΚΥΑ, στον κατάλογο των «έχοντας υπόψη» εγγράφων, με αρ. 20), η οποία στηρίζεται σε αντίστοιχη εισήγηση της Επιτροπής Αντιμετώπισης Εκτάκτων Συμβάντων Δημόσιας Υγείας από Λοιμογόνους Παράγοντες. Αντιθέτως, οι ισχυρισμοί των αντιλεγόντων περί κινδύνου οξειδωτικού στρες σε κύτταρα και όργανα του ανθρώπινου οργανισμού από νανοσωματίδια που εμπεριέχονται στη συσκευασία των τεστ αυτοδιάγνωσης και περί ενδεχόμενης ύπαρξης καρκινογόνων ουσιών στο βαμβάκι του στυλεού, δεν επιβεβαιώνονται από κανένα στοιχείο της δικογραφίας, όταν μάλιστα δεν προσκομίζεται καμία σχετική γνωμάτευση ιατρού (ή τεχνική έκθεση άλλου ειδικού επιστήμονα). Περαιτέρω, στο φυλλάδιο οδηγιών εντός της συσκευασίας του τεστ αυτοδιάγνωσης αναφέρεται κατά λέξιν «Η χρήση στο σπίτι επιτρέπεται με βάση τους νόμους κάθε τόπου» και, επιπλέον, υπάρχει αναγεγρεμμένη η ένδειξη CE, δηλαδή η επίσημη δήλωση του κατασκευαστή ότι το προϊόν αυτό συμμορφώνεται με τις βασικές απαιτήσεις των ισχυουσών οδηγιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Εξάλλου, είναι ανακριβής ο ισχυρισμός των αντιλεγόντων περί μη αναφοράς των αναγκαίων μέτρων ατομικής προστασίας για την ασφαλή διεξαγωγή του τεστ αυτοδιάγνωσης κορωνοϊού, στο φυλλάδιο με οδηγίες χρήσης το οποίο περιέχεται εντός της συσκευασίας του τεστ, διότι στο εν λόγω φυλλάδιο οδηγιών, υπό τον τίτλο «ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΕΙΣ», αναφέρονται, μεταξύ άλλων, και τα εξής : «1…. 2. Όχι για τον έλεγχο αιμοδοσίας. 3.Μην καπνίζετε, μην πίνετε και μην τρώτε σε περιοχές όπου χειρίζονται δείγματα ή αντιδραστήρια κιτ. 4. Απορρίψτε όλα τα τα δείγματα και τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν κατά την εκτέλεση. 5….6. Μην εκτελέσετε τη δοκιμή σε δωμάτιο με ισχυρή ροή αέρα, δηλαδή σε ηλεκτρικό ανεμιστήρα ή ισχυρό κλιματισμό», ενώ το ίδιο φυλλάδιο περιέχει περαιτέρω λεπτομερείς οδηγίες για κάθε φάση διεξαγωγής του τεστ, όπου περιλαμβάνονται και επτά βήματα για τη σωστή επεξεργασία των πρόσφατα συλλεγμένων δειγμάτων. Περαιτέρω, δεν προσκομίζεται καμία τεχνική έκθεση ειδικού επιστήμονα, η οποία θα μπορούσε να στοιχειοθετήσει τον ισχυρισμό των αντιλεγόντων ότι καθίσταται επικίνδυνη για το περιβάλλον η απόρριψη των υπολειμμάτων των τεστ αυτοδιάγνωσης κορωνοϊού, μετά τη διεξαγωγή τους, σε κοινούς κάδους απορριμμάτων και η μη πρόβλεψη ειδικής διαδικασίας περισυλλογής και καταστροφής τους, με αποτέφρωσή τους από πιστοποιημένο φορέα. Άλλωστε, το παραπάνω ζήτημα προστασίας του περιβάλλοντος προβάλλεται αλυσιτελώς από τους αντιλέγοντες, διότι δεν τελεί σε πρόσφορη αιτιώδη συνάφεια με τη νομιμότητα του κρινόμενου ατομικού μέτρου που ελήφθη σε βάρος της θυγατέρας τους. Επιπροσθέτως, οι μαθητές μπορούν να προμηθεύονται τα τεστ αυτοδιάγνωσης δωρεάν, χωρίς καμία οικονομική επιβάρυνσή τους (άρθρα 1 [παρ.1] και 2 [παρ.1] της προαναφερθείσας ΚΥΑ). Εξάλλου, η παραγωγή ψευδώς αρνητικού αποτελέσματος σε (μεγάλο ή μικρό) αριθμό περιπτώσεων στα τεστ αυτοδιάγνωσης του κορωνοϊού δεν τα καθιστά ανώφελα, όπως διατείνονται οι αντιλέγοντες, διότι, σε κάθε περίπτωση, εντοπίζονται μέσω αυτών και αληθώς θετικοί στον κορωνοϊό μαθητές, επομένως μειώνεται η μετάδοση και διασπορά της λοιμώδους νόσου στη σχολική μονάδα και πέραν αυτής. Επιπλέον, όπως ρητώς ορίζεται στο άρθρο 2 της παραπάνω ΚΥΑ, στην περίπτωση θετικού αποτελέσματος, οι μαθητές υποχρεούνται να μεταβούν εντός είκοσι τεσσάρων (24) ωρών σε δημόσια δομή, όπως αυτές είναι αναρτημένες στην πλατφόρμα self-testing.gov.gr, για δωρεάν επαναληπτικό έλεγχο. Στην περίπτωση κατά την οποία ο επαναληπτικός έλεγχος είναι θετικός, ακολουθείται το Πρωτόκολλο του ΕΟΔΥ. Δηλαδή, το τεστ αυτοδιάγνωσης κορωνοϊού υποβοηθά προκαταρκτικά και σε καμία περίπτωση δεν υποκαθιστά το ρόλο των ειδικών επιστημόνων στις δημόσιες δομές υγείας για τη διάγνωση της νόσου σε συγκεκριμένα άτομα [και εν προκειμένω στους μαθητές]. Περαιτέρω, το Δικαστήριο τούτο, εφόσον η από 7-4-2021 γνώμη της Εθνικής Επιτροπής Προστασίας της Δημόσιας Υγείας έναντι του κορωνοϊού COVID-19 είναι προσηκόντως αιτιολογημένη, δεν δικαιούται να υπεισέλθει σε ειδικότερη έρευνα της αξιοπιστίας, ακρίβειας και ασφάλειας των τεστ αυτοδιάγνωσης, όπως ζητούν οι αντιλέγοντες, διότι το ζήτημα τούτο αποτελεί δικαστικά ανέλεγκτη τεχνική και επιστημονική κρίση οργάνων της Διοίκησης (πρβλ. ΣτΕ 171/2021, 2393/2020) και δ) Υπό τις παραπάνω συνθήκες, η υποχρεωτική διεξαγωγή του τεστ αυτοδιάνωσης κορωνοϊού, όχι μόνο δεν αποτελεί βασανιστήριο, όπως διατείνονται οι αντιλέγοντες, αλλά προκαλεί τον ελάχιστο δυνατό περιορισμό ατομικών δικαιωμάτων του μαθητή και η αναμενόμενη ωφέλεια από αυτήν σε όφελος του κοινωνικού συνόλου (παρεμπόδιση και μείωση της διασποράς της λοιμώδους νόσου του κορωνοϊού εντός των σχολικών μονάδων, με τον έγκαιρο εντοπισμό, μέσω των τέστ αυτοδιάγνωσης, μαθητών που έχουν ήδη καταστεί θετικοί στον κορωνοϊό COVID-19, όταν μάλιστα η νόσος αυτή έχει καταστεί πανδημία, σύμφωνα με επίσημο χαρακτηρισμό του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, και από τον Μάρτιο 2020 έως σήμερα [5 Μαΐου 2021] έχουν αποβιώσει περισσότεροι από 10.600 άνθρωποι στην Ελλάδα έχοντας ασθενήσει και με την παραπάνω νόσο) είναι ασυγκρίτως μεγαλύτερη από την υποτιθέμενη βλάβη από την ίδια παρέμβαση (εισαγωγή στυλεού σε βάθος 2,5 εκατοστών σε καθένα από τα δύο ρουθούνια της μύτης κάθε μαθητή δύο φορές την εβδομάδα, χωρίς μάλιστα να έχουν εμφανιστεί παρενέργειες από την εισαγωγή αυτή ούτε σε μικρό αριθμό περιπτώσεων). Επιπροσθέτως, οι αντιλέγοντες δεν επικαλούνται κάποιο ατομικό πρόβλημα υγείας της θυγατέρας τους, εξαιτίας του οποίου θα αντενδείκνυτο, ειδικά γι’ αυτήν, η υποβολή της στο τεστ αυτοδιάγνωσης κορωνοϊού και θα έπρεπε να εξαιρεθεί από αυτό (πρβλ. ΕΔΔΑ απόφαση της 15.3.2012 Solomakhin κατά Ουκρανίας σκ. 33-39, Conseil Constitutionnel απόφαση 2015-458 QPC της 20.3.2015 σκ. 9-10, Conseil d’ État απόφαση Νο 419242 της 6.5.2019 σκ.12). Εξάλλου, η θέσπιση του επίμαχου μέτρου δεν παραβιάζει την αρχή της ισότητας, δεδομένου ότι στο τεστ αυτοδιάγνωσης κορωνοϊού υποβάλλονται όλοι ανεξαιρέτως οι μαθητές. Αντιθέτως, αντίκειται στην αρχή της ισότητας, αλλά και στη συνταγματική υποχρέωση κάθε πολίτη για κοινωνική και εθνική αλληλεγγύη (άρθρο 25 παρ.4 του Συντάγματος) η αξίωση των αντιλεγόντων να εξαιρεθεί η μαθήτρια θυγατέρα τους από την υποβολή στο τεστ αυτό, την ίδια στιγμή που όλοι οι υπόλοιποι συμμαθητές της, του Γενικού Λυκείου Σούδας, υποβάλλονται δύο φορές την εβδομάδα στο ίδιο τεστ και, με τον τρόπο αυτό, οικοδομούν υγειονομικά ασφαλέστερες συνθήκες συμμετοχής στη σχολική εκπαίδευση και για τη συγκεκριμένη συμμαθήτριά τους, η οποία αρνείται να υποβληθεί στο τεστ. Επομένως, είναι συνταγματικά ανεκτή η απαγόρευση συμμετοχής της θυγατέρας των αντιλεγόντων στη δια ζώσης εκπαιδευτική διαδικασία για όσο χρονικό διάστημα αρνείται να υποβληθεί στο τεστ αυτοδιάγνωσης κορωνοϊού, διότι με την παραπάνω εκούσια άρνησή της αποκλείει τη δυνατότητα έγκαιρης διάγνωσης τυχόν προσβολής της από τη λοιμώδη νόσο COVID-19 και καθιστά τον εαυτό της δυνητική εστία μετάδοσης της νόσου σε συμμαθητές και καθηγητές της. Εξάλλου, το δικαίωμα δωρεάν παιδείας σε όλες τις βαθμίδες στα κρατικά εκπαιδευτήρια (άρθρο 16 παρ.4 του Συντάγματος) δεν απαλλάσσει τους εκπαιδευόμενους από την τήρηση των νόμων ως προϋπόθεση συμμετοχής τους στην εκπαιδευτική διαδικασία, όταν μάλιστα η τήρηση των νόμων αυτών έχει άμεσες συνέπειες για ένα μείζον ατομικό και συλλογικό αγαθό, όπως η ατομική και δημόσια υγεία εν προκειμένω. Επίσης, η αρχή της ενημερωμένης συναίνεσης του ενδιαφερομένου προσώπου για κάθε ιατρική πράξη επί του σώματός του (άρθρο 12 του Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας [ν.3418/2005] και άρθρα 5 επ. της Σύμβασης του Οβιέδο) κάμπτεται όταν συντρέχει λόγος προστασίας της δημόσιας υγείας ή των δικαιωμάτων και ελευθεριών των άλλων, σύμφωνα με το άρθρο 26 παρ.1 της παραπάνω Σύμβασης, πράγμα το οποίο εν προκειμένω συντρέχει, όπως προαναφέραμε. Γενικότερα, υπάρχει μια όμοια υπόρρητη λογική και αρχιτεκτονική του συστήματος προστασίας θεμελιωδών δικαιωμάτων σε εθνικό (Σύνταγμα) και υπερεθνικό (διεθνείς συμβάσεις) επίπεδο, ώστε τα δικαιώματα αυτά να μπορούν να περιορίζονται για υπέρτερους λόγους δημοσίου συμφέροντος, στους οποίους προέχουσα θέση κατέχει η δημόσια υγεία, εφόσον δεν παραβιάζεται η αρχή της αναλογικότητας. Επομένως, αφού στην κρινόμενη περίπτωση δεν παραβιάζεται η αρχή της αναλογικότητας, όπως προεκτέθηκε, δεν μπορεί να τεθεί ζήτημα παραβίασης δικαιωμάτων πηγαζόντων από την ΕΣΔΑ ούτε από το Διεθνές Σύμφωνο για τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα ούτε από τη διεθνή σύμβαση για τα δικαιώματα του παιδιού, όσα δε αντίθετα ισχυρίζονται οι αντιλέγοντες είναι απορριπτέα ως αβάσιμα. Τέλος, δεν υφίσταται ζήτημα παραβάσεως διατάξεων του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΧΘΔ-ΕΕ), όπως αβασίμως ισχυρίζονται οι αντιλέγοντες, διότι η εθνική νομοθεσία βάσει της οποίας θεσπίστηκαν τα υποχρεωτικά τεστ αυτοδιάγνωσης κορωνοϊού σε μαθητές (άρθρο 96 του ν. 4790/2021 και η κατ’ εξουσιοδότηση αυτού εκδοθείσα ΚΥΑ) δεν αποτελούν εφαρμογή διατάξεων του ενωσιακού δικαίου, οπότε, κατ’ άρθρο 51 παρ.1 του εν λόγω Χάρτη, οι διατάξεις του δεν απευθύνονται στα εθνικά όργανα που επέβαλαν τα παραπάνω τεστ στους μαθητές. Ακόμη όμως κι αν επρόκειτο να είναι εφαρμοστέος εν προκειμένω ο ΧΘΔ–ΕΕ, θα ετύγχανε εφαρμογής και η διάταξη του άρθρου 52 παρ.1 του εν λόγω Χάρτη, δηλαδή το υποχρεωτικό τεστ αυτοδιάγνωσης κορωνοϊού θα αποτελούσε επιτρεπόμενο περιορισμό ατομικών δικαιωμάτων, εφόσον σέβεται την ενωσιακή αρχή της αναλογικότητας, για τους ίδιους (ήδη εκτεθέντες) λόγους που σέβεται και την εθνική συνταγματική αρχή της αναλογικότητας.[…]
ΔΠρΧαν 19/2021 : Συνταγματικότητα της υποχρεωτικότητας του μέτρου του αυτοδιαγνωστικού ελέγχου νόσησης (self test) στους μαθητές Λυκείων ως προϋπόθεση συμμετοχής στη δια ζώσης εκπαιδευτική διαδικασία.
By Κωστής Δεδελετάκης|2021-06-08T00:20:34+00:00June 8th, 2021|Δ.ΑΚ.Δ. ΝΟΜΟΛΟΓΙΑ|Comments Off on ΔΠρΧαν 19/2021 : Συνταγματικότητα της υποχρεωτικότητας του μέτρου του αυτοδιαγνωστικού ελέγχου νόσησης (self test) στους μαθητές Λυκείων ως προϋπόθεση συμμετοχής στη δια ζώσης εκπαιδευτική διαδικασία.
About the Author: Κωστής Δεδελετάκης
Related Posts
-
ΟλΣΕ 2211/2020 : α) Παύση ισχύος της πράξης εν εκκρεμοδικία λόγω θέσπισης διάταξης νόμου – 32 παρ. 2 πδ 18/89 – δεν στοιχειοθετεί ιδιαίτερο έννομο συμφέρον η αμιγώς χρηματική ζημία. Gallery
ΟλΣΕ 2211/2020 : α) Παύση ισχύος της πράξης εν εκκρεμοδικία λόγω θέσπισης διάταξης νόμου – 32 παρ. 2 πδ 18/89 – δεν στοιχειοθετεί ιδιαίτερο έννομο συμφέρον η αμιγώς χρηματική ζημία.
-
ΟλΣΕ 2775/2020 : α) Διακράτηση διαφοράς από κανονιστική πράξη που εξήντλησε το ρυθμιστικό της περιεχόμενο λόγω περάτωσης της σύνθετης διοικητικής ενέργειας, β) Πρόσθετοι λόγοι επί ομοδικίας, γ) Πρόσβαση στην ανώτατη παιδεία. Gallery
ΟλΣΕ 2775/2020 : α) Διακράτηση διαφοράς από κανονιστική πράξη που εξήντλησε το ρυθμιστικό της περιεχόμενο λόγω περάτωσης της σύνθετης διοικητικής ενέργειας, β) Πρόσθετοι λόγοι επί ομοδικίας, γ) Πρόσβαση στην ανώτατη παιδεία.